Kreu i CIA-s thotë se një “trup i besueshëm inteligjence” tregon se programi bërthamor i Iranit është “dëmtuar rëndë” nga sulmet e fundit.
“Kjo përfshin inteligjencë të re nga një burim/metodë historikisht e besueshme dhe e saktë se disa objekte kryesore bërthamore iraniane u shkatërruan dhe do të duhej të rindërtoheshin gjatë viteve”, shtoi John Ratcliffe në një deklaratë për X.
Një raport i hershëm i inteligjencës amerikane u zbulua dje që sugjeronte se sulmet amerikane nuk shkatërruan komponentët kryesorë të programit bërthamor të Iranit, dhe e shtynë atë vetëm për disa muaj prapa.
Donald Trump e kundërshtoi raportin sot, duke theksuar se SHBA-të i kanë “zhdukur” vendet dhe e kanë shtyrë programin “dekada prapa”.
Sekretari i tij i Mbrojtjes, Pete Hegseth, pretendoi se kishte një “motiv politik” pas rrjedhjes së informacionit./Ina
Gjenerali iranian Esmail Qaani, komandant i forcave Quds të Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (IRGC), është shfaqur në publik gjatë një tubimi në Teheran për të festuar atë që autoritetet iraniane e quajtën “Operacioni Fitorja Hyjnore” kundër Izraelit.
Sipas agjencisë iraniane të lajmeve Tasnim, Qaani është parë në mesin e qytetarëve të mbledhur për të shënuar fitoren, ndërsa televizioni shtetëror Press TV publikoi pamje ku thuhet se ai u prit “ngrohtësisht nga qytetarë të entuziazmuar”.
Kjo paraqitje publike vjen vetëm disa javë pasi gazeta amerikane The New York Times raportoi se Qaani kishte humbur jetën gjatë një sulmi ajror izraelit mbi objektiva ushtarake dhe bërthamore në Iran. Ky raport u vu në dyshim menjëherë nga autoritetet iraniane, të cilat tani pretendojnë se pamjet e fundit janë prova e gjallë e të kundërtës./Ina
Çmimet e naftës ranë me gati 5% të martën pasi Izraeli ra dakord për një armëpushim me Iranin, pas gati dy javësh konflikti.
Nafta e papërpunuar Brent, pika referuese ndërkombëtare për çmimet e naftës, fillimisht ra në 68 dollarë për fuçi, megjithëse më pas u rikuperua disi pasi Irani dhe Izraeli akuzuan njëri-tjetrin për shkelje të armëpushimit brenda disa orësh.
Çmimet ishin rritur ndjeshëm ditët e fundit, ndërsa shqetësimet u rritën se Teherani mund të prishte furnizimet globale duke bllokuar Ngushticën e Hormuzit, një rrugë kyçe transporti për naftë dhe gaz.
Tregjet e aksioneve në SHBA, Mbretërinë e Bashkuar dhe Evropë u rritën dhe mbetën të qëndrueshme, pasi presidenti i SHBA-së Donald Trump i tha Izraelit në mediat sociale të mos hidhte bomba pasi ky i fundit akuzoi Iranin për shkelje të armëpushimit.
Vetëm disa orë më parë, Trump kishte deklaruar se armëpushimi ishte “tani në fuqi”, pas së cilës Izraeli konfirmoi se kishte rënë dakord për këtë veprim.
Çmimet e naftës janë rritur deri në 81 dollarë për fuçi që nga fillimi i sulmeve me raketa, duke nxitur frikën se kostoja e jetesës mund të rritet ndërsa shpenzimet e benzinës, naftës dhe biznesit u rritën.
Nafta bruto aktualisht tregtohet me 69.67 dollarë, pak më poshtë nivelit në të cilin ishte kur Izraeli nisi raketa kundër centraleve bërthamore të Iranit më 13 qershor.
“Nëse armëpushimi ndiqet siç u njoftua, investitorët mund të presin kthimin në normalitet të naftës”, tha Priyanka Sachdeva, analiste e lartë e tregut në Phillip Nova.
Por ajo shtoi se “shkalla në të cilën Izraeli dhe Irani i përmbahen kushteve të armëpushimit të shpallura së fundmi, do të luajë një rol të rëndësishëm në përcaktimin e çmimeve të naftës”.
Rënia e çmimeve u ngushtua ndërsa Izraeli pretendoi se Irani kishte shkelur armëpushimin, pasi akuzoi Teheranin për nisjen e një sulmi me raketa.
Tregjet e aksioneve në SHBA u hapën më lart. S&P 500 dhe Dow Jones Industrial Average ishin përpara gati 0.9%, ndërsa Nasdaq u rrit me më shumë se 1%.
Në Evropë, indeksi FTSE 100 i Mbretërisë së Bashkuar u rrit me 0.4%, ndërsa Dax i Gjermanisë u rrit me 1.7%. Në Azi, indeksi i aksioneve Nikkei i Japonisë u mbyll me 1.1%.
Konflikti në Lindjen e Mesme i kishte shtyrë çmimet globale të energjisë më lart, gjë që nëse do të vazhdonte do të kishte një efekt të mëtejshëm në faturat e energjisë dhe çmimet e benzinës.
Çmimet me shumicë të gazit në Mbretërinë e Bashkuar ranë me 12.5% të martën, pasi u rritën ndjeshëm. Katari është një furnizues kryesor i gazit natyror të lëngshëm, i cili transportohet përmes Ngushticës së Hormuzit.
Të hënën, Irani kishte lëshuar raketa në një bazë ushtarake amerikane në Katar, në hakmarrje për sulmet amerikane kundër centraleve bërthamore të Iranit.
Rritjet e fundit të çmimeve të naftës kishin çuar në frikë se rritja e kostove të energjisë mund ta bënte gjithçka – nga benzina dhe ushqimi deri te pushimet – më të shtrenjta në të gjithë botën, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar.
Kjo është ajo që ndodhi pasi Rusia pushtoi Ukrainën tre vjet më parë, duke ndikuar në jetën e njerëzve në të gjithë globin./AlsatM
Ushtria izraelite thotë se “vazhdon të godasë” objektivat ushtarake iraniane pasi kreu një valë sulmesh ndaj Iranit gjatë natës.
Ndërkohë sapo ka reaguar edhe kreu i ri i Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike, pasi paraardhësi i tij u vra në sulmet ajrore izraelite gjatë natës.
Mohammad Pakpour thotë se Izraeli do të “vuajë një fat të hidhur dhe të dhimbshëm me pasoja të mëdha dhe shkatërruese”.
Deklarata shton se Irani do të “hakmerret” për të vrarët në sulm dhe vazhdon duke thënë se Izraeli po “shkel sigurinë kombëtare dhe integritetin territorial” të vendit./Top Channel
Çmimet globale të naftës janë rritur ndjeshëm pasi Izraeli tha se kishte sulmuar Iranin, në një përshkallëzim dramatik të tensioneve në Lindjen e Mesme.
Çmimi i naftës së papërpunuar Brent u rrit me më shumë se 10% menjëherë pas publikimit të lajmit, duke arritur nivelin më të lartë që nga janari.
Tregtarët janë të shqetësuar se një konflikt midis Iranit dhe Izraelit mund të ndërpresë furnizimet që vijnë nga rajoni i pasur me energji.
Kostoja e naftës së papërpunuar ndikon në gjithçka, nga sa kushton për të mbushur makinën tuaj deri te çmimi i ushqimit në supermarket.
Pas rritjes fillestare, çmimet e naftës u ulën pak. Por nafta bruto Brent ishte ende rreth 8% më e lartë se çmimi i mbylljes së së enjtes, duke u tregtuar me rreth 74.65 dollarë për fuçi.
Pavarësisht lëvizjeve të së premtes, çmimet e naftës janë ende më shumë se 10% më të ulëta se sa ishin në të njëjtën pikë vitin e kaluar. Ato janë gjithashtu shumë poshtë kulmeve të vërejtura në fillim të vitit 2022 pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia, kur çmimi i naftës së papërpunuar u rrit shumë mbi 100 dollarë për fuçi.
Çmimet e aksioneve ranë në të gjithë Azinë dhe Evropën të premten. Indeksi i aksioneve Nikkei i Japonisë e mbylli ditën me një rënie prej 0.9%, ndërsa indeksi FTSE 100 i Mbretërisë së Bashkuar ra me 0.3% deri në kohën e drekës.
Asetet e ashtuquajtura “strehë e sigurt” si ari dhe franga zvicerane shënuan fitime. Disa investitorë i shohin këto asete si investime më të besueshme në kohë pasigurie.
Çmimi i arit arriti nivelin më të lartë në gati dy muaj, duke u rritur me 1.2% në 3,423.30 dollarë për ons.
Pas sulmit të Izraelit, Forcat Mbrojtëse Izraelite (IDF) thanë se Irani kishte lëshuar rreth 100 dronë drejt vendit.
Analistët i kanë thënë BBC-së se tregtarët e energjisë tani do të vëzhgojnë se sa do të përkeqësohet konflikti në ditët në vijim.
“Është një situatë shpërthyese, megjithëse një situatë që mund të çaktivizohet shpejt, siç e pamë në prill dhe tetor të vitit të kaluar, kur Izraeli dhe Irani goditën njëri-tjetrin drejtpërdrejt”, tha Vandana Hari e Vanda Insights për BBC-në.
“Kjo gjithashtu mund të shndërrohet në një luftë më të madhe që do të prishë furnizimin me naftë në Lindjen e Mesme”, shtoi ajo.
Analistët në Capital Economics thanë se nëse prodhimi dhe eksporti i naftës në Iran do të shënjestroheshin, çmimi i naftës së papërpunuar Brent mund të rritej në rreth 80-100 dollarë për fuçi.
Megjithatë, ata shtuan se një rritje e tillë e çmimeve do t’i inkurajonte prodhuesit e tjerë të naftës të rrisnin prodhimin, duke kufizuar në fund të fundit rritjen e çmimeve dhe efektin e saj në inflacion.
Një zëdhënës i organit britanik të automobilave RAC, Rod Dennis, tha se ishte “shumë herët” për të thënë se çfarë ndikimi do të ketë rritja e fundit e çmimit të naftës në çmimet e benzinës.
“Ka dy faktorë kryesorë në lojë: nëse çmimet më të larta të karburantit me shumicë do të mbahen gjatë ditëve në vijim dhe, më e rëndësishmja, lloji i marzhit që shitësit me pakicë vendosin të marrin”, tha ai./Oranews.tv
Presidenti francez Emmanuel Macron dhe kancelari gjerman Friedrich Merz i bëjnë thirrje Iranit dhe Izraelit të ushtrojnë përmbajtje, pasi dënojnë programin bërthamor të Iranit dhe – në këtë kontekst – “riafirmojnë se Izraeli ka të drejtë të mbrohet”.
Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Keir Starmer i ka kërkuar Iranit dhe Izraelit të “tërhiqen dhe të ulin tensionet urgjentisht”, raporton BBC.
Presidenti turk Recep Tayyip Erdogan ka thënë në një deklaratë se sulmet izraelite janë një “provokim i qartë që shpërfill ligjin ndërkombëtar”.
Omani, i cili po ndërmjetëson bisedimet bërthamore Iran-SHBA të dielën, tha se “e mban Izraelin përgjegjës për këtë përshkallëzim dhe pasojat e tij”.
Arabia Saudite ka denoncuar sulmet e Izraelit, duke thënë se ato “përbëjnë një shkelje të qartë të ligjeve dhe normave ndërkombëtare”.
Dhe Kina ka thënë se është thellësisht e shqetësuar për sulmet dhe i ka kërkuar Izraelit dhe Iranit të shmangin përshkallëzimin e mëtejshëm.
Ambasadori i Izraelit në OKB do të japë një përditësim mbi sulmin e mbrëmshëm. Dhe Këshilli i Sigurimit i OKB-së do të mblidhet gjithashtu sot për të diskutuar situatën, raporton Reuters, pasi Irani i bëri thirrje për një takim urgjent./Botasot
Në Iran, një shpërthim masiv ka shkaktuar vdekjen e të paktën 25 personave dhe plagosjen e 800 të tjerëve në portin kryesor të Iranit.
Shpërthimi, i ndodhur të shtunën në mëngjes, ka shkatërruar dritaret dhe çatitë e ndërtesave përreth, deri në 50 km larg nga vendi i ngjarjes. Disa persona rezultojnë ende të humbur. Dëshmitarët kanë treguar se shpërthimi u pasua nga një zjarr masiv dhe pamje kaotike u publikuan në rrjet me njerëz që po mundoheshin te shpëtonin.
Sipas autoriteteve, zjarri kishte shpërthyer për shkak të një trajtimi të gabuar të një ngarkese me karburant për raketa ballistike. Raportet sugjerojnë se ngarkesat mund të ishin të lidhura me raketa të importuara nga Kina. Një hetim i mëtejshëm ka treguar se shpërthimi mund të ketë ardhur nga një depo me materiale kimike dhe të rrezikshme. autoritetet iraniane kanë pranuar se kishin lëshuar paralajmërime për sigurinë në magazinimin e kimikateve në këtë port, por ngjarja ka ndodhur për shkak të mospërfilljes së masave të sigurisë.Syri.net
Të paktën 516 njerëz janë lënduar si pasojë e një shpërthimi të fuqishëm në qytetin port të Iranit, Bandar Abbas, të shtunën, sipas televizionit shtetëror iranian.
Dogana e Iranit tha se shpërthimi ndodhi në terminalin e kontejnerëve Sina, që është i lidhur me Organizatën e Porteve dhe Transportit Detar.
Shërbimet e emergjencës dhe ekipet e ndihmës së parë iraniane ndodhen në vendngjarje dhe numri i të plagosurve është rritur me kalimin e orëve pas shpërthimit.
Autoritetet nuk kanë treguar ende shkaktarin e shpërthimit. Mehrdad Hasanzadeh, zyrtar për menaxhimin e fatkeqësive, i tha televizionit shtetëror iranian se shpërthimi erdhi nga kontejnerët në portin Rajaei të qytetit.
Video të tjera treguan dëme në ndërtesa dhe automjete. Disa persona u panë gjithashtu në zonë duke ndihmuar të plagosurit dhe duke kontrolluar dëmet në pronat e tyre.
Porti Rajaei është kryesisht vend i trafikut të kontejnerëve, por gjithashtu ka rezervuarë nafte dhe objekte të tjera petrokimike.
Porti Rajaei ndodhet rreth 1.050 kilometra në juglindje të kryeqytetit Teheran, në ngushticën e Hormuzit, gryka e ngushtë e Gjirit Persik përmes së cilës kalon 20 për qind e gjithë naftës që tregtohet globalisht.
Izraeli ishte akuzuar për kryerjen e një sulmi të madh kibernetik ndaj të njëjtit port në maj të vitit 2020, duke shkaktuar kaos në transport për disa ditë pas rrëzimit të sistemit kompjuterik të portit.(REL)
Newsal.de 